Witaj na świecie maleństwo! Właśnie teraz wszystko się zaczyna. Życie pełne przygód poza brzuchem mamy. Wraz z narodzinami dziecka zarówno rodzice jak i dziecko wkraczają w nowy rozdział. Wyruszcie w drogę poznania i dowiedźcie się wszystkiego o rozwoju waszego dziecka w jego pierwszych 4 tygodniach życia.
Opowiemy o zmysłach, komunikacji, poruszaniu się, uczeniu się i zabawie, o wizytach u lekarza, spaniu i ogólnie o opiece nad noworodkiem.
Rozwój fizyczny w 1 miesiącu życia
Po narodzeniu świat waszego dziecka zupełnie się zmienił. I pomimo, że wydaje się wam, że w pierwszych godzinach, dniach i tygodniach wasze maleństwo jest jeszcze zbyt małe, to pamiętajcie, że jego zmysły w pełni pracują i są przygotowane na rozwój i naukę. W trakcie pierwszego miesiąca najważniejszy jest dotyk. Dlatego też bardzo ważne jest przytulanie noworodka.
Najważniejsze jest budowanie więzi poprzez odpowiedzialną opiekę i stały kontakt. Nie bójcie się pieszczot – miłość i bliskość jest bardzo ważna. Nawet gdybyście nosili swojego maluszka na rękach przez cały dzień.
Malutkie dzieci są bardzo wrażliwe i odczuwają każdą zmianę temperatury zwłaszcza jeśli zmiana jest większa niż 5 °C. Ból, który jest konsekwencją gorącej wody z wanienki odczuwają z opóźnieniem. A to przez to, że jeszcze nie mają dostatecznie rozwiniętych nerwów, które są za to odpowiedzialne. Dlatego też ważne jest przed kąpielą sprawdzić stan temperatury wody.
Noworodki rozpoznają smaki i zapachy. Kubki smakowe rozwijają się już w trakcie picia wód płodowych. W drugim tygodniu życia potrafi rozróżnić zapach mamy, taty i jego rodzeństwa. Z tego też powodu powinniście w tym okresie ograniczyć używanie intensywnych perfum, żeli do kąpieli czy kremów. Ponieważ zbyt intensywne zapachy mogą drażnić dziecko i w rezultacie utrudniać zaśnięcie.
Maleństwa ćwiczyły słuch będąc jeszcze w brzuchu mamy. Potrafią rozpoznać tych, którzy w czasie trwania ciąży mówili do nich. Jeżeli wasz głos znają już z „brzucha”, będzie miał działanie kojące, uspokoi je bardziej niż obcy im głos.
Rozwój wzroku nie jest jeszcze dokończony. Mimo to dziecko potrafi rozpoznać obiekty znajdujące się w odległości do 20 cm. Po kilku dniach wzrok się polepszy a mięśnie oka umocnią.
Dziecko rozumie – pierwsza komunikacja
Rodzice pierwszego dziecka zazwyczaj stawiają sobie takie pytanie: Jak w pierwszych tygodniach zrozumieć swoje dziecko i to, czego chce? Nie bójcie się. Ten problem rozwiąże się automatycznie w przeciągu pierwszych dni. Rodzice szybko zaczną rozpoznawać wyraz twarzy maleństwa, jego ruchy i płacz. Polegajcie na swojej intuicji.
Jeżeli ciągle nie jesteście pewni, możecie wykorzystać metodę wykluczania. Jest głodne, a może ma pełny pampers? Chce spać, trzeba czymś je zająć albo chce poczuć waszą bliskość? Dzieci, tak samo jak my, dorośli, mają czasami ciężkie chwile i muszą odreagować. Dlatego obserwujcie swoje dziecko i starajcie się je zrozumieć, niekiedy warto tylko pobyć obok swojego bobasa i pocieszyć pieszczotami.
Pierwsze odruchy
Maleństwo potrafi po coś sięgnąć, otoczyć głowę i ciało. Na początku ruchy wykonywane są na zasadzie odruchów, w ten sposób dziecko ćwiczy mięśnie.
Do najważniejszych odruchów wrodzonych należy:
- odruch ssania – przyjmowanie pokarmu,
- odruch chwytania – za paluszka, pierwsze przedmioty,
- odruch orientacji – podążanie za ciepłem i zapachem mamy.
Zabawa i uczenie się w pierwszych tygodniach
W pierwszych tygodniach możecie zostawić wszystkie zabawki w pudełku. W zupełności wystarczą słowa i dotyk. W tej chwili wasze dziecko nie potrzebuje niczego bardziej jak Waszej obecności.
Dla rodziców, którzy mają pierwsze dziecko, będzie to oznaczać spotkanie z „nowym”, nowe sytuacje, a także stawianie samym sobie nowych pytań i wszelkie starania, aby odnaleźć na nie odpowiedzi. Właśnie zaczął się permanentny okres nauki.
Pierwsza wizyta u doktora
Dość częste wizyty u doktora w okresie końcowej fazy ciąży będą trwać jeszcze w pierwszych dniach po porodzie. Przy pierwszej kontroli będą zrobione kompletne badania pediatryczne, kontrola serduszka, doktor skontroluje stan pępka i zbada odruchy u noworodka.
Jeżeli macie jakieś wątpliwości, dobrze byłoby się ich pozbyć przy wizycie u doktora. Skontaktujecie się z lekarzem w przypadku, gdy:
- macie wrażenie, że wasze dziecko jest niemrawe albo ospałe,
- jego oczy są sklejone,
- stolec jest luźny,
- ma podwyższoną temperaturę.
Rośnie i przybiera na wadze
Stosunek wzrostu i wagi jest w pierwszych tygodniach i miesiącach ważnym wskaźnikiem tego, czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo. Właśnie dlatego lekarz albo położna z dokładnością kontrolują wzrost wagi. Różnice w wadze są zazwyczaj dość zróżnicowane. Najważniejszy jest jednak proces przybierania na wadze.
Na indywidualną wagę i wzrost ma wpływ kilka czynników, na przykład:
- płeć – dziewczynki są mniejsze,
- kolejność urodzenia – 1. dziecko jest mniejsze,
- czas urodzin – przed terminem, w terminie albo po,
- geny rodziców,
- przebieg ciąży.
W takcie pierwszych sześciu miesięcy waga waszego dziecka się podwoi. W pierwszych dniach po urodzeniu może jednak trochę spaść. Nie jest to jednak powód do obaw. Chwilowy spadek nawet o 10% jest w normie. Ważne jest, żeby kontrolować wagę, najlepiej każdego dnia.
Znaczenie mleka
Światowa Organizacja Zdrowia (WTO) zaleca karmienie piersią w ciągu pierwszych sześciu miesięcy życia, nawet do dwóch lat życia dziecka. Karmienie ma wiele korzyści, w mleku matki znajduje się wszystko czego dziecko może potrzebować w pierwszych momentach życia. Chroni maleństwo między innymi przed chorobami czy dreszczami. Nie każdej matce uda się jednak karmienie piersią. Alternatywą są sztuczne pokarmy, które są przystosowane nawet dla niemowlaków.
Dla wielu mam początki karmienia bywają ciężkie. Ale pamiętajmy, że pokarm matki stanowi jedno z najcenniejszych wartości odżywczych dla dziecka.
Aby noce były spokojne
Na początku większość rodziców musi zmagać się z nieprzespanymi nocami. Niemowlę wymaga karmienia co dwie albo co cztery godziny, ponieważ jego żołądek jest jeszcze maleńki. Musi się też przyzwyczaić do różnicy między dniem a nocą. W nocy starajcie się nakarmić je i przewijać w zupełnej ciszy i przy nikłym świetle.
Przy wyborze pozycji do spania zaleca się pozycję na plecach. Pozycja na brzuchu mogłaby doprowadzić do złej cyrkulacji powietrza w drogach oddechowych.
Opieka nad dzieckiem
Bardzo ważna jest także pielęgnacja pępka, aby chronić go przed powstaniem infekcji utrzymujcie go w suchości i czystości.
Do przewijania możecie używać jednorazowych albo bawełnianych pampersów. Przewijajcie niemowlę minimalnie 6x dziennie. Każdego dnia myjcie je delikatną myjką albo gąbką. Włoski wystarczy umyć czystą wodą raz na tydzień. Aby nie dopuścić do infekcji zaleca się obcinanie paznokci specjalnymi nożyczkami.
Pierwszy miesiąc a wcześniaki
Wcześniaki po porodzie musza pozostać w szpitalu przez pewien czas. Pierwsze dni dzieciątko spędza w inkubatorze, pomaga to dziecku w pierwszych dniach życia i chroni przed infekcjami.
Czego potrzebuje dziecko w 1 miesiącu życia?
Pampersy
Aby uniknąć podrażnienia skóry zmieniajcie pampersy regularnie. Starajcie się utrzymać pupę w suchości. Pampersy muszą być wygodne, aby niemowlę mogło się w nich wygodnie poruszać. Na rynku znajdziemy wiele rodzajów. Możecie wybrać jednorazowe bądź wielorazowe pampersy czy pieluchomajtki.
Mleko
Mleko mamy jest najlepszym pokarmem dla noworodka. Jeżeli mama potrzebuje przerwy w karmieniu piersią, może mleko odciągnąć za pomocą odciągacza do pokarmu, czyli tzw. laktatora, a następnie schować do lodówki. W ciągu nocy lub gdy mama znajdzie się poza domem, możemy nakarmić dziecko za za pomocą specjalnej buteleczki, karmienie może wykonać np. tata, babcia albo kotoś inny.
Body
Najwygodniejszym i najpraktyczniejszym ubraniem dla noworodka będą różnego typu body. Przy wyborze zwróćcie uwagę, czy materiał oddycha. Idealna będzie dobra bawełna.
